Billy Bragg ar Brydeindod

[Dili Minllyn]

Dwi newydd orffen darllen llyfr Bardd Barking am wleidyddiaeth, cerddoriaeth a gwladgarwch The Progressive Patriot.

Does dim byd chwyldroadol o newydd yma, ond mae yna sawl syniad diddorol:

• Nad oes wnelo gwladgarwch ddim oll â cheidwadaeth. (Pwynt mae George Orwell yn ei wneud yn The Lion and the Unicorn).

• Bod gan y Chwith gymaint o hawl â’r Dde i’w hystyried eu hunain yn draddodiadwyr (traditionalists) gan eu bod nhw’n rhan o draddodiad hir o bobl Prydain yn mynnu eu hawliau gan bobl rymus y wlad – tradddodiad sy’n dechrau gyda’r Magna Carta a yn estyn trwy'r Rhyfel Cartref a brwydrau’r Lefelwyr a’r Cloddwyr, trwy’r brwydr dros estyn yr etholfraint rhwng 1832 ac 1928, ac ymlaen.

• Bod eisiau diffinio Prydeindod ar sail lle yn lle hil (“space not race”), gan adael i bobl ddiffinio eu Prydeindod eu hunain, neu ei ddiffyg, ar sail y llefydd ym Mhrydain sy’n bwysig iddyn nhw.

Mae fe’n mynd bant ar ôl sawl sgwarnog – canu gwerin yr Unol Daleithiau; profiad ei dad fel warden tân yn yr Ail Ryfel Byd – ond rhywsut yn llwyddo i ddod â’r cyfan yn ôl at ei gilydd.

[Dili Minllyn]

Mae BB yn rhoi crynodeb o rai o'i syniadau yn y Torigraff heddiw. Mae rhai o'r sylwadau yn (anfwriadol o) ddoniol tu hwnt.

[Dili Minllyn]

Os oes gyda chi'r amynedd, mae Bragg wedi bod yn rhoi atebion doeth i gwestiynau dwl am wladgarwch ar wefan y Torigraff ar gyfer Dydd Gŵyl Sant Siôr.