Steddais i lawr i wylio cyfres newydd 'Big, Bigger, Biggest' ar Channel 5 y noson o'r blaen. Mae'r gyfres yn dilyn hanes adeiladau a phontydd ac ati, gan adrodd sut y bu i brosiectau ddathblygu yn fwy a mwy o faint. Datblygiadau technolegol a pheirianyddol, sut oedd arferion poblogaeth yn esblygu, a sut oedd y farchnad yn newid - ffactorau fel hyn sydd wedi gyrru'r datblygiadau adeiladol i raddfeydd nas gwelwyd o'r blaen.
Roedd y rhaglen y noson o'r blaen yn cael ei darlledu noson cyn agor Terminal 5 yn Heathrow. Hanes datblygiad meysydd awyr ers dechrau hedfan commersial oedd dan sylw, a terminal newydd Heathrow - fel y terminal mwyaf yn y byd - oedd y rhaglen yn cylchdroi o'i chwmpas. Cafwyd hanes datblygiadau mewn meysydd awyr eraill fu ar flaen y gad wrth ddyfeisio ffyrdd o hedfan mwy o bobl, cael mwy o awyrennau bob awr, a cynyddu amser turnover ac ati - mwy o deithwyr y dydd, mwy o elw.
Er engraifft, dyfeisiwyd adeilad terminal crwn er mwyn i fwy o awyrennau allu docio ar unwaith, a hynny mewn ffordd y gallant droi rownd yn eu hunfan heb ymyrryd hitio awyrenna eraill. Cafwyd hanes datblygiad awyrennau peiriant jet, oedd yn fwy ac yn drymach, felly angen concrit ar y runway oedd yn droedfeddi o drwch. Y broblem oedd na allai dynion osod concrit mewn tamaid mwy na hyn a hyn ar y tro, ac felly fe fyddai joints rhwng y sections, a fyddai'n beryglus i'r awyrennau wrth lanio. Cyn hir dyfeisiwyd peiriant allai osod stripyn di-ddiwedd o goncrit i lawr mewn un go, ac o'r herwydd gallai awyrennau jet ddefnyddio'r runway.
Soniwyd hefyd am y broblem o fod rhaid i adeilad terminal fod yn hir, ac felly yn achosi problemau wrth i bobol gerdded o un pen o'r llall i ddal eu connections, felly dyfeisiwyd y conveyer belt solid i'w cario. Soniwyd am ddatblygiadau terfysgol yn y saithdegau, felly roedd rhaid datblygu'r systemau diogelwch. Soniwyd am y broblem o ddyfeisio ac adeiladu'r tô free-standing mwyaf yn y byd (yn Heathrow), a sut i adeiladu twr rheoli uwch a'i symud i'w le, yn hytrach na'i adeiladu ar y spot gan rwystro awyrennau'r runways eraill lanio. Pob math o broblemau fel hyn sydd wedi gyrru datblygiad y maes awyr i fod, erbyn heddiw, o faint un fel Heathrow. Hynny yw, dysgu wrth fynd yn eu blaenau, wrth ymateb i newidiadau etc.
Un o'r pethau hyn - peth hollol angenrheidiol os am symud teithwyr yn gyflym - ydi'r system bagiau. Cafwyd hanes datblygiad systemau bagiau dros y byd, gyda lot o graffeg yn egluro, a ffwtej o dros y byd drwy'r blynyddoedd. Yn Dallas, neu Chicago (ddim yn cofio'n iawn) roedd y sytem bagiau wedi clogio ac wedi torri i lawr nes cau'r terminal am flwyddyn gyfan, gan gostio miliwn o ddoleri y diwrnod i'r ddinas. Ac o gofio enw drwg Heathrow am golli bagiau, eglurodd prif architect T5 (oedd yn ymddangos drwy'r rhaglen i egluro a brolio pob datblygiad newydd yn yr adeilad), gyda help graffeg a troslais, sut oedd y sytem bagiau newydd yn T5 yn gweithio. Foolproof yn wir, state of the art innovation. A rhaid imi gyfaddef, roedd y sytem yn edrych yn impressivea iawn. Ac, o gofio problemau Dallas/Chicago, os nad oedd y sytem foolproof yma'n ddigon, roedd gan T5 system arall wrth gefn - back-up system - fyddai'n gneud yn siwr na fyddai unrhyw broblemau'n codi. Byth.
Roedd hi'n edrych fel bod cynllunwyr a rheolwyr T5 wedi meddwl am bopeth. Doedd dim byd allai fynd o'i le.
Biti na fysan nhw wedi meddwl am y basics syml, sydd ddim i'w gweld yn rejistro ym meddyliau'r dynion pres yn eu tyrrau eifori. Hynny yw - pethau syml fel y ffactor ddynol, faint o sydyn all gweithwyr symud o un lle i'r llall, llwytho bagiau o felt i droli, o droli i awyren ac ati. A faint o amser mae'n gymryd i'r sywddogion diogelwch sgrinio'r gweithwyr wrth iddyn nhw fynd drwodd i airside. Pethau syml, fel lojistics a galluon corfforol y ddynol-ryw! No? (A be am trial ryn, cyn i'r lle agor - wnaeth unrhyw un feddwl am hynny?)
Ia - bechod na fysa'r clowniaid yn y boardroom wedi meddwl gofyn i'r gweithwyr am eu barn profiadol nhw, wrth gynllunio'r system. Ac, a wnaiff hyn ddysgu'r Saeson i beidio brolio eu wyau cyn iddyn nhw ddod allan o 'dwll tîn' yr iar? Uchaf ei gloch, uchaf - a chaletaf - ei gwymp!
- heblaw am farf llaes gwyn 
- ella mai Sion Corn o'dd o 
) chwaith.
