Pogon a ddywedodd:Diolch am fy atgoffa.
Na'th dy ffrindiau tynnu ma's tafod Eamon (Collins) ac yna ei dyrnu i farwolaeth am roed tystiolaeth yn erbyn Murphy mewn achos llys.
Mae tynged Eamon (Collins) yn dangos pam mae rhaid cael llysoedd Diplock.
Ti tipyn yn confused, felly na i dy helpu di. 'Dwi dim am cymryd y trafferth yma eto.
Yn od iawn, mae Collins yn person oedd yn tout ac oedd yn supergrass, a cafodd dim ei lladd gan PIRA.
Wedi iddo troi yn tout nath o cytuno i bod yn supergrass – under duress. Nath lot o pobl treulio amser yn Crumlin Road Gaol oherwydd ei tystiolaeth. Ond newidiodd ei meddwl a deud bod yr evidence yn celwydd a gofyn i PIRA os ceith o dod yn ol adref – neu o leia dod i byw i estate Barcroft, Newry. Un o Camlough, South Armagh oedd Collins. Nath Army Council PIRA deud OK – ond dim ond ar ol de briefing llawn.. Roedd y de briefing yn pwysig am rhesymau damage assessment.
Rwan, enw y llyfr oedd Collins i sgwenu yn hwyrach oedd ‘Killing Rage’, ac roedd killing rage yn South Armagh pan wnaeth Collins troi. Doedd dim hanes o gwbl o pobl o SA yn tori, ac roedd llawer iawn o cywilydd ar ffrindiau a teulu Collins. ‘Doedd yr IRA yn SA dim eisiau rhoi dispensation i Collins, ond roedd rhaid ei cadw yn fyw am bod yr AC wedi cytuno.
Er bod Newry yn Down, mae o o mewn operational area South Armagh, felly job South Armagh oedd ei cadw yn fyw (Toedd IRA Newry dim yn mawr na effeithiol pryd hynny). Byddai neb ond IRA SA wedi gallu eu cadw yn fyw, a Slab Murphy oedd yn rhedeg y show yno. Oedd lot o pobl eisiau ei ladd – mae Barcroft yn estate Gwereniaethol ac roedd cywilydd yno ei fod yn byw yno, roedd lot o pobl o SA wedi treulio amser yn y gaol am bod Collins wedi deud celwydd amdanynt, a roedd yn cywilydd i lot o ei teulu a ei hen ffrindiau. Gwaed ydi pob dim yn SA.
Ar ol sgwenu y llyfr gwnaeth interview efo papur a gneud o yn glir (heb dweud mewn geiriau) mai Mickey McKevitt oedd Chief of Staff RIRA, a pwy oedd OC un o y dau elite ASUs oedd yn cyfrifol am Warrenpoint. Roedd o wedi tyfu i fyny efo y dyn yma, ac roedd y dau wedi bod yn ffrindia agos. Yn technegol roedd yr ail o y rhain yn tori y bargen efo’r AC a gallai bod wedi cael ei saethu y diwrnod wedyn. Wnaeth hyn dim digwydd am rhesymau political. Roedd McKevitt yn ormod o ofn Murphy i neud dim.
Ti i weld i bod tipyn yn confused am yr achos llys. Did criminal proceeding mewn Diplock Court oedd o, ond civil action yn y Four Courts, Dublin. Roedd Slab yn dod a libel case yn erbyn Sunday Times. Cymerodd Collins pres gan y ST i tystio yn erbyn Murphy. Nath Murphy colli yr achos. Cost hyn i Murphy oedd £1,000,000 a ei lle ar yr Army Council. Byddai deud ei bod o dim yn hapus efo Collins yn tipyn o understatement.
Tydi hyn dim yr un peth a deud bod na Murphy nath ladd Collins. Doedd dim rhaid iddo fo. Yr attitude oedd ‘Let the little c_ _ _ take care of his own security, I’m done with him’. Doedd gan Slab dim set i golli ar yr Army Council, felly roedd yn medru neud hyn rwan. Gyda oedd y stori allan ar y stryd (neu yn y caeau i bod yn hollol cywir) bod Slab wedi stopio gafael yn llaw Eamon, roedd o yn ‘dead man walking’. Matter o amser oedd o.
Dwi dim yn gwbod yn union pwy naeth ei lladd – ond dim job IRA oedd o. Roedd Slab yn gwybod y byddai yn marw, a ti yn stupid i lladd rhywun os ti dim angen neud hynny. Beth bynnag ydi Slab, tydi o dim yn stupid. Ella bod o yn rhywun RIRA, ella ei cymdogion ar Barcroft – ond yn sicr bron byddwn i dim yn edrych i Newry, na Dundalk, ond i y gorllewin a Camlough – at ffrindiau ysgol ac extended family Collins. Roedd y cywilydd yn peth mawr.
Be sy wedi synu fi oedd bod rhywun mor streetwise na Collins dim wedi meddwl bod o yn syniad shit i dwyn £1,000,000 a set Army Council yr unig person oedd yn cadw fo yn byw.