Pogon a ddywedodd:Ti di son am system newydd, ac yn y blaen, ond be sy ar hyn o bryd yw Llywodraethu Uniongyrchol o Llundain.
Caiff llofrudd fel Martin McGuiness ddim fynd yn weinidog heb gytundeb Ian Paisley gweithredu'r system.
Mewn effaith mae da ni veto unoliaethol o hyd.
Prysor, mae hwn i gyd yn wir, pam nad wyt ti jyst yn brathu'r bwled ac yn ei dderbyn yn hytrach na byw mewn paradwys ffol.
Ti yn cymysgu gwahanol pethau yma. Ti yn iawn bod y strands o y GFA sydd i neud efo trefn democrataidd wedi stalio ar hyn o pryd (Mae hyn yn peth da i Gwereniaethwyr mewn rhai ffyrdd). Ond nid ydi y structures political mor pwysig a hynny - er pan mae pobl yn meddwl am y GFA meddwl am Stormont mae nhw. Mae pethau eraill wedi newid:
(1) UDR a RUC wedi mynd. Dydi y symud dim digon pell i Gwereniaethwyr wrth cwrs – ond mae symud wedi bod. Recruitment policy o 50/50 i PSNI er enghraifft.
(2) De militarization rhanol. Mae llawer o bases y Brits yn y Gogledd wedi cau. Hyd yn oed lle mae nhw yn fel yn dal i sefll, ti byth just yn gweld Brits ar y stryd heddiw.
Gweler: http://www.nio.gov.uk/pdf/secdec.pdf
(3) Llywodraeth UK efo perthynas gwell efo SF na efo Unionists (Mae hyn yn debatable a deud y gwir, ond mae posib gneud y dadl)
(4) Ti yn iawn bod direct rule (a bydd hyn yn parhau tan ar ol elections Westminster 2005(?), ond mae Brits yn trafod pob newid yn y gogledd efo llywodraeth Dublin.
(5) Mae carcharorion PIRA i gyd just yn rhydd erbyn heddiw.
(6) Mwy o llawer o recognition i pethau yn neud efo diwylliant Iwerddon. Mae ethos llawer o y gogledd wedi ei newid.
(7) Equal opportunities legislation wedi ei cryfhau.
8 Legislation human rights yn y GFA.
Ti yn deud bod DUP ydi plaid mwya G Iwerddon. Ti yn iawn. Cafodd nhw 25.6% yn 2003, cafodd SF 23.5%. Yr etholiad diwethaf yn y Gogledd cyn ceasefire cyntaf PIRA oedd un Europe 94. Cafodd y DUP 29.2% o y pleidlais, a cafodd a SF 9.9%. Yn y Free State roedd canran SF nesa peth i dim yn etholiad 92. Roedd y pleidlais yn 6.5% yn 03. Yn 2001 SF oedd y plaid mwya ar cyngor Belfast, Omagh, Magherafelt, Newry & Mourne, Fermanagh, Dungannon, Cookstown. Yn 93 dim ond yn Omagh oedd SF yn plaid mwya.Wythnos nesa byddi yn gweld aelodau Europe SF am y tro cynta, lot, lot mwy o cynghorwyr SF ar hyd y Free State, a pleidlais SF yn croesi 10% yn y Free State. Erbyn etholiad Dail 2006(?) mae yn tebyg na bydd FF yn medru gwneud llywodraeth heb SF.
Felly erbyn 2006 mae yn mwy na posibl bod na SF fydd plaid mwyaf y Gogledd ac y bydd mewn llywodraeth yn y Free State.
Rwan mae yn posibl bod ti yn yn dadlau bod mai y diwedd ydi y Good Friday Agreement, a bod hyn ydi diwedd y proses. Mae rhai yn cytuno efo ti – Continuity a Real IRA er enghraifft, a rhai pobl yn y tir canol. Tydi y DUP na y OUP (rwan) dim yn cytuno efo ti. Mae nhw yn gweld beth sydd yn dod, ac yn trio stopio y proses - Llywodraeth Gwereniaethol strident yn y De, plaid mwya y Gogledd yn mwy strident hyd yn oed, mwy a mwy o Catholics ar yr electoral list pob wythnos, dosbarth canol Prod sydd dim ots beth sydd yn digwydd a dim yn pleidleisio, De Iwerddon efo safon bywyd lot uwch na y Gogledd, y legislation oedd yn cadw y Gogledd at i gilydd a yn rhan o UK wedi chwalu, y security (hy repression) apparatus wedi chwalu, llywodraeth Brit sydd ar y gora yn neutral. Bydd political landscape wedi newid yn cyfangwbl. Y GFA sydd wedi gneud hyn yn posibl. Dyna pam dydi y DUP dim yn licio y GFA o gwbl.
Ella bod ti a dy ffrind Eamonn McCann, a RIRA sy yn iawn, ac mai cul de sac i Gwereniaethwyr ydi y GFA, ond byddwn i yn betio yn eich erbyn – ac yn erbyn yr Union.
!!!
