Llythyr arlywydd Iran

[Garnet Bowen]

Yn ôl amcangyfrifon diweddar, mae rhyw 70 miliwn o bobl yn byw yn Iran - sef rhyw 10 miliwn yn fwy nag sy'n byw yn y DU. Gwlad fach?

Ti'n berffaith gywir - nai neud yn siwr o fy ffigyra' tro nesa.

Yn ystod y 27 mlynedd diwetha, mae'r wlad wedi cael dau brif arweinydd. Mae'na lawer o bethau gelli di eu beirniadu am drefn fewnol Iran, ond ansefydlog?

Efallai mai dau Ayatollah sydd wedi bod yn ben-ddelw swyddogol ar y wladwriaeth, ond y gwirionedd ydi fod Iran yn wladwriaeth gyfansoddiadol theocrataidd sydd a system fyw o lywodraethu. Tydi hi ddim yn system dwi'n ei chymeradwyo, ond mae hi'n hollol wahanol i fonoliths megis Gogledd Korea neu'r hen Iraq. Ers y cychwyn, mae'r cyfansoddiad Iranaidd wedi trio cyfuno elfen ffwndamentalaidd ac elfen ddemocrataidd, a wedi methu. Ar y funud, mae'r ffwndamentaliaid yn gryf, ond mae hyn dilyn cyfnod o ryddid cymharol yn ystod blynyddoedd Khatami fel Arlywydd. Dwi'n sdicio at fy nehongliad.

Go brin. Os wyt ti'n poeni am arfau niwclear yn nwylo ffwndamentalwyr Islamaidd, pam dydi Pacistan ddim yn cael mwy o sylw gen ti? Os ydi'r Unol Daleithiau yn bomio Iran, faint o ffydd sydd gen ti bydd Musharaff yn dal ei afael ar rym?

Mi fyddai'n dda gen i tasa modd diarfogi Pacistan. Yn wahanol i Iran, toes 'na ddim ffordd amlwg o wneud hyn.

Wedi'i hynysu oddi wrth weddill y byd? Naci. Wedi'i hynysu oddi wrth yr Unol Daleithiau achos bod yr Unol Daleithiau wedi gwrthod â chynnal unrhyw fath o gysylltiad diplomataidd parhaol efo'r wlad ers 1979. Yn ôl fy nealltwriaeth inna, mae gan Iran gysylltiadau economaidd a diplomataidd efo Tsieina, Rwsia, India, yr UE, y DU, er enghraifft. Mae hi'n ddarpar aelod llawn o'r Shanghai Cooperation Organization.

Tydi cysylltiadau diplomataidd nac economaidd ddim yn golygu fod ganddi unrhyw leverage gwleidyddol yn y byd. Ymylol ydi hi i gynlluniau Rwsia a Tseina, ac oherwydd ei bod hi'n rhy radical, toes ganddi ddim rhyw lawer o ffrindiau yn y byd Arabaidd. Eto, dwi'n sdicio at fy nehogliad i.

[Nanog]

Ar y funud, mae'r ffwndamentaliaid yn gryf,

Beth wyt yn ei olygu wrth hyn? Ffwndamentaliaith?

Tydi cysylltiadau diplomataidd nac economaidd ddim yn golygu fod ganddi unrhyw leverage gwleidyddol yn y byd. Ymylol ydi hi i gynlluniau Rwsia a Tseina, ac oherwydd ei bod hi'n rhy radical, toes ganddi ddim rhyw lawer o ffrindiau yn y byd Arabaidd. Eto, dwi'n sdicio at fy nehogliad i.

A yw'r rheswm na fod ganddi lawer o ffrindiau yn y byd Arabaidd am taw Shia yw hi o rhan crefydd a Persiaidd yw'r bobl yn hytrach nag Arabaidd?

[Nanog]

Term gorellewinol yw ffwndamentaliaith. Mae ei ddefnydd cyson yn fy afgoffa i o Lafur yn galw Plaid yn 'the nationalists' gan awgrymu pethau negyddol wrth wneud. Ond nic yw system democrataidd yn olau i gyd. Mae'n golygu rhoi'r bomb yn nwylo poblogaeth sydd a chyfran uchel ohonni yn derbyn ei gwybodaeth ar y byd o bapurau fel y Sun. Ydy'r Iraniaid yn galw'r UD yn 'the democaratists' neu rywbeth tebyg?

[Dan Dean]

Wrth gwrs, penderfyniad dinasyddion Israel fydd y penderfyniad i ymosod ar Iran ai peidio yn y pen draw.

Fatha penderfyniad dinasyddion Prydain, fel Seimon Brooks, drwy eu llywodraeth etholedig oeddd y penderfyniad i ymosod ar Irac neu peidio.
Neu fatha penderfyniad dinasyddion America trwy eu llywodraeth etholedig oedd ymosod ar Grenada yn 1983.
Neu fatha penderfyniad dinasyddion America trwy eu llywodraeth etholedig oedd chwalu Vietnam a'r ardal efo blynyddoedd diddiwedd o ddinistriaeth llwyr.
Neu fatha penderfyniad dinasyddion Israel trwy eu llywodraeth etholedig oedd ymosodiad ar draeth yn Gaza, yn lladd teulu cyfan diniwed.
Ac yn y blaen.

Mewn geiriau eraill, tydi pledleisio i rhywun wyt ti eisiau weld yn rheoli y wlad diawl o ddim byd i'w wneud efo eu penderfyniad YN Y PEN DRAW o be mae nhw am gyflawni er mwyn eu hunain.

--------

Ar y funud, yn ol y son, mae Ahmadinejad yn cael mwy o gefnogaeth gan wledydd fel China a Rwsia a mwy, oherwydd agwedd yr UDA at Iran. Mae rhaid i Iran gymeryd mantais o hyn, oherwydd mai yr mwyaf o gefnogaeth maent yn gael yn erbyn bygythiadau'r UDA, y gwell. A dwin son am mesura diplomataidd, nid mirwrol.

[Dan Dean]

Hehe, da di hwn:
Newyddion BBC - "Iran TV debate challenge to Bush"

The White House called his suggestion a "diversion" from global concerns over Iran's nuclear programme.

Mae hyn mor anghywir. Be am i George ofyn iddo am y mater? Mi fuasai gwyneb Mr Diversion yn cochi wedyn, bysa? "Damia, mae fy mhlania i o drio anwybyddu'r prif broblem yn y mater wedi mynd i'r chwal wrth i George ofyn amdano yn fyw ar y teledu". Chwerthinllyd!

[Dan Dean]

Ond mae hyn yn hollol gamarweiniol. Os y cafodd sylwadau Ahmadinejad eu cam-gyfieithu, pam fod Al Jazeera wedi eu cyhoeddi? Onid gwasaneth newyddion Arabaidd ydi Al Jazeera? Onid oes disgwyl iddyn nhw fedru dehongli be' ddeudodd o yn gywir?

Dwin cofio rhywbeth felma yn cael ei ddweud. Mae'n bwysig pwyntio allan bod Al-Jazeera wedi eu fanio o Iran ers Ebrill 2005, felly mae'n siwr roeddynt efo gymynt o syniad a'r cyfryngau'r gorllewin o be gafodd ei ddweud go iawn. A nid yw'n unig dro mae ei eiriau wedi eu cam-gyfieithu

[Sioni Size]

Rwy'n cefnogi ymosodiad milwrol un ai gan Israel neu America er mwyn dinistrio safleoedd niwclear Iran os yw camau diplomataidd yn methu. Unwaith y gwnaeth arweinyddiaeth Iran benderfynu gwadu'r Holocost, daeth hyn yn gyfiawn.

A dyma enghraifft berffaith uchod o sut mae propaganda yn gweithio.
Am ryw reswm, mae nifer fawr o bobol yn ystyried yr hyn mae newyddion Lloegr a UDA yn draethu fel efengyl, er y celwydd a'r slant amlwg maent yn ei roi yn feunyddiol, tra'n diystyrru unryw beth mae ffynonellau eraill yn ei ddweud.

Dyma be ddwedodd Ahmadinejad, arlywydd democratig Iran.

The Iranian press agency IRNA renders Ahmadinejad on 2005-12-14 as follows: "'If the Europeans are telling the truth in their claim that they have killed six million Jews in the Holocaust during the World War II - which seems they are right in their claim because they insist on it and arrest and imprison those who oppose it, why the Palestinian nation should pay for the crime. Why have they come to the very heart of the Islamic world and are committing crimes against the dear Palestine using their bombs, rockets, missiles and sanctions.' [...] 'If you have committed the crimes so give a piece of your land somewhere in Europe or America and Canada or Alaska to them to set up their own state there.' [...] Ahmadinejad said some have created a myth on holocaust and hold it even higher than the very belief in religion and prophets [...] The president further said, 'If your civilization consists of aggression, displacing the oppressed nations, suppressing justice-seeking voices and spreading injustice and poverty for the majority of people on the earth, then we say it out loud that we despise your hollow civilization.'"

Nath o ddim gwadu'r holocaust o gwbwl. Condemnio defnyddio'r Holocaust fel esgus i ormesu'r palestiniaid oedd o. Ond dyna fo, cawn alw am fomio Iran yn smiddyrins oherwydd fod Fox a CNN yn deud fod o'n wallgofddyn. A Barn wrth gwrs.