sillaf olaf a'r goben ac ati

Unrywbeth "ieithyddol" na all ei drafod uchod

Cymedrolwr: Dafydd Iwanynyglaw

Rheolau’r seiat
Unrywbeth "ieithyddol" na all ei drafod uchod. Pwyswch yma i ddarllen canllawiau cyffredinol maes-e.

sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Gorwel Roberts » Iau 30 Hyd 2008 1:30 pm

Oes rhywun yn gwybod beth yw'r ddamcaniaeth ddiweddaraf ynglyn a phryd nath yr acen symud o'r sillaf olaf i'r goben yn Gymraeg?
Gorwel Roberts
Defnyddiwr Aur
Defnyddiwr Aur
 
Negeseuon: 1550
Ymunwyd: Iau 19 Rhag 2002 3:23 pm
Lleoliad: Aberystwyth

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan sian » Iau 30 Hyd 2008 2:15 pm

Gorwel Roberts a ddywedodd:Oes rhywun yn gwybod beth yw'r ddamcaniaeth ddiweddaraf ynglyn a phryd nath yr acen symud o'r sillaf olaf i'r goben yn Gymraeg?


Na, ond dw i'n cofio Bobi Jones yn adrodd darn o'r Gododdin â'r acen ar y sillaf olaf pan oedden ni newydd gyrraedd y coleg. Ro'n i wedi gwirioni'n bot! Felly mae'n rhaid ei bod wedi symud ar ôl y chweched ganrif? Ydw i'n iawn bod yr acen yn arfer bod ar y goben pan oedd terfyniadau fel rhai Lladin "-us", "-e", "-um" etc ar eiriau Cymraeg a bod y terfyniadau wedi'u colli a'r acen wedi aros yn lle oedd hi - sef ar y sillaf olaf erbyn hynny - ac wedyn ei bod wedi symud nôl i'r goben - 'ta dim ond un ddamcaniaeth yw honno?
sian
Gweinyddwr
Gweinyddwr
 
Negeseuon: 3413
Ymunwyd: Llun 19 Ebr 2004 4:37 pm
Lleoliad: trefor

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Mr Gasyth » Iau 30 Hyd 2008 2:22 pm

sian a ddywedodd:Felly mae'n rhaid ei bod wedi symud ar ôl y chweched ganrif? Ydw i'n iawn bod yr acen yn arfer bod ar y goben pan oedd terfyniadau fel rhai Lladin "-us", "-e", "-um" etc ar eiriau Cymraeg a bod y terfyniadau wedi'u colli a'r acen wedi aros yn lle oedd hi - sef ar y sillaf olaf erbyn hynny - ac wedyn ei bod wedi symud nôl i'r goben - 'ta dim ond un ddamcaniaeth yw honno?


felly dwi wedi deall hi hefyd. Yn wir, nes i rioed feddwl fod yna gyfnod wedi bod lle roedd yr acen ar y sillaf olaf - ron i'n cymryd i'r acen symyd ar yr un pryd ag ollyngwyd y terfyniadau.
Rhithffurf defnyddiwr
Mr Gasyth
Cymedrolwr
Cymedrolwr
 
Negeseuon: 5303
Ymunwyd: Mer 23 Gor 2003 1:06 pm
Lleoliad: Ar y Foel

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Gorwel Roberts » Iau 30 Hyd 2008 3:59 pm

Dyna'r theori dwi'n meddwl, colli terfyniadau'r Frythoneg, acen ar y sillaf olaf, acen yn symud i'r goben eto. Os ddarllenwch chi Gramadegau'r Penceirddiaid mae 'na son bod gair fel 'afon' yn cynnwys 'o' hir yn y sllaf olaf e.e. 'afôn' ond bod 'kalonn' (calon) yn cynnwys 'o' fer. Mae hyn yn tarddu o'r cyfnod pan oedd yr acen ar y sillaf olaf mae'n debyg.
Gorwel Roberts
Defnyddiwr Aur
Defnyddiwr Aur
 
Negeseuon: 1550
Ymunwyd: Iau 19 Rhag 2002 3:23 pm
Lleoliad: Aberystwyth

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Seonaidh/Sioni » Gwe 31 Hyd 2008 9:06 am

Aidh, dyna beth dw innau wedi clywed - "Gwỳr a aeth Gatràeth...Trychànt trwy beiryànt yn cataù..." ac yn y blaen. Ond dyma beth arall i'w ystyried. Pam mae acen y Gymraeg (Cernyweg, Llydaweg) ar y goben, ond acen yr Aeleg (Gwyddeleg, Manaweg) ar y sillaf gyntaf? Maent i gyd, yn ol y ddamcaniaeth ddiwetha, yn tarddu o "Gelteg yr Ynysoedd" yn hytrach nag o "Gelteg y Cyfandir".
A bheil thu gam aithneachadh?
Rhithffurf defnyddiwr
Seonaidh/Sioni
Defnyddiwr Efydd
Defnyddiwr Efydd
 
Negeseuon: 476
Ymunwyd: Sul 03 Chw 2008 8:34 pm
Lleoliad: Markinch, Rìoghachd Fìobha

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Gorwel Roberts » Gwe 31 Hyd 2008 10:18 am

cwestiwn dyrys, mae'n siwr bod rhywun yn gwybod, ond nath Goideleg a Bryhtoneg ymrannu'n gynnar iawn, yndo?

ond pryd nath yr acen symud yn Gymraeg?
Gorwel Roberts
Defnyddiwr Aur
Defnyddiwr Aur
 
Negeseuon: 1550
Ymunwyd: Iau 19 Rhag 2002 3:23 pm
Lleoliad: Aberystwyth

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Mr Gasyth » Gwe 31 Hyd 2008 10:39 am

Gorwel Roberts a ddywedodd:cwestiwn dyrys, mae'n siwr bod rhywun yn gwybod, ond nath Goideleg a Bryhtoneg ymrannu'n gynnar iawn, yndo?

ond pryd nath yr acen symud yn Gymraeg?


sut ma pobl yn gwybod lle oedd yr acen ers talwm. onid ydi o fel ynganiad lladin yn nad all neb fod yn siwr gan nad ydan ni'n galu clywed hen Gymraeg yn hytrach na dim ond ei darllen?
Rhithffurf defnyddiwr
Mr Gasyth
Cymedrolwr
Cymedrolwr
 
Negeseuon: 5303
Ymunwyd: Mer 23 Gor 2003 1:06 pm
Lleoliad: Ar y Foel

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan sian » Gwe 31 Hyd 2008 11:09 am

Mr Gasyth a ddywedodd:
sut ma pobl yn gwybod lle oedd yr acen ers talwm.


Dw i newydd gael golwg sydyn ar Datblygiad y Gymraeg, Henry Lewis a wela i ddim byd. Ga i olwg eto pan ga i funud.

Mae'n siwr bod yr odlau mewn hen farddoniaeth yn helpu i ddangos - e.e.

Gwŷr a aeth Gatraeth oedd ffraeth eu llu
Glasfedd eu hancwyn a gwenwyn fu
sian
Gweinyddwr
Gweinyddwr
 
Negeseuon: 3413
Ymunwyd: Llun 19 Ebr 2004 4:37 pm
Lleoliad: trefor

Re: sillaf olaf a'r goben ac ati

Postiogan Kez » Gwe 31 Hyd 2008 11:51 am

Dyma beth mae’r wicipedia yn ei ddweud:

Safle'r acen yn y Frythoneg oedd ar y sill cyn yr olaf. Pan gollid terfyniadau Brythoneg, hynny yw'r sill olaf, fe fyddai’r acen ar y sill olaf o'r gair newydd, e.e. trīnĭtātem i trindáwd, a'r acen ar y sill olaf –áwd (dynoda ΄ safle'r brif acen). Yna rhywbryd tua diwedd cyfnod yr Hen Gymraeg symudodd yr acen i'r sill cyn olaf i roi tríndawd. Wedi cyfnod yr Hen Gymraeg gwanhawyd yr aw oedd bellach yn ddiacen i o gan roi'r gair modern trindod. Ha a hac oedd ein ac a'n a ni megis mewn gweithred sy'n sôn am 'douceint torth ha maharuin in ir ham ha douceint torth in ir gaem' (deugain torth a maharen yn yr haf a deugain torth yn y gaeaf).

Wedi dod o http://cy.wikipedia.org/wiki/Hen_Gymraeg
Rhithffurf defnyddiwr
Kez
Defnyddiwr Arian
Defnyddiwr Arian
 
Negeseuon: 661
Ymunwyd: Llun 30 Gor 2007 1:39 pm
Lleoliad: Battersea


Dychwelyd i Cell Gymysg Ieithyddol

Pwy sydd ar-lein

Defnyddwyr sy’n pori’r seiat hon: Dim defnyddwyr cofrestredig a 5 gwestai

cron