Cynnyrch

[ceribethlem]

Mae yna dau air Saesneg yn gallu meddwl cynnyrch. Product ac yield. Fel arfer byddai hwn ddim yn gormod o broblem, ond yn rhinwedd fy swydd mae'n gallu peri problem.
Rwy'n dysgu Cemeg trwy gyfrwng y Gymraeg i ambell i ddosbarth a thrwy Saesneg i eraill.
Wrth son am adwaith cemegol yn Saesneg, byddaf yn dweud fod product yn cael ei greu (neu products eu creu). Yn Gymraeg byddaf yn dweud fod cynnyrch yn cael ei greu (neu yn cael eu creu), dim lot o broblem.

Yna byddaf yn som am y product defnyddiol yn cael ei greu (un o'r products felly), y maint o'r product yma yw'r yield. Fan hyn mae'r problem yn codi achos yn y Gymraeg byddaf yn dweud fod y cynnyrch yw'r maint o'r cynnyrch ni ishe mas o'r holl gynnyrch Yr unig ateb allai feddl am yw rhoi'r gair Saesneg i'r disgyblion wrth ddysgu'r pwnc. Ond dwi'n gwbod bydd problemau yn codi yn yr arholiad i rai achos yn amlwg bydd cyfle mawr i gymysgu rhwng y ddau "cynnyrch" gwahanol.

Oes unrhywun yn gallu rhoi syniad sut i oresgyn y broblem yma?

[Gwahanglwyf Dros Grist]

Fi'n cymryd na fyddai cnwd yn dderbyniol yn y cyd-destun 'ma?

[ceribethlem]

Fi'n cymryd na fyddai cnwd yn dderbyniol yn y cyd-destun 'ma?

Dim cweit, mae cnwd yn fwy biolegol na chemegol. Crop yw cnwd.

[Gwahanglwyf Dros Grist]

Fi'n cymryd na fyddai cnwd yn dderbyniol yn y cyd-destun 'ma?

Dim cweit, mae cnwd yn fwy biolegol na chemegol. Crop yw cnwd.

Neu yield. Ti 'di edrych yn y geiriadur 'to, Ceri? Blydi athrawon gwyddoniaeth...

[ceribethlem]

Fi'n cymryd na fyddai cnwd yn dderbyniol yn y cyd-destun 'ma?

Dim cweit, mae cnwd yn fwy biolegol na chemegol. Crop yw cnwd.

Neu yield. Ti 'di edrych yn y geiriadur 'to, Ceri? Blydi athrawon gwyddoniaeth...

Ie, ond yield o'r crop fyddai cnwd (felly'n fiolegol), nid yr yield mewn adwaith cemegol.

[Hogyn o Rachub]

Dw i ddim yn dallt beth wyt ti'n ei feddwl 100% (ac yn dallt llai fyth am gemeg!) ond fedri di ei newid o rywsut?

Mae Bruce yn soddi am fuddsoddi, er enghraifft: investments yielding 8 per cent ydi buddsoddiant yn [cynhyrchu]/dwyn/ildio 8 y cant - a oes modd dweud rhywbeth tebyg i "mae'r cynnyrch yn ildio/dwyn [rhif]"???

[Gwahanglwyf Dros Grist]

Cynnyrch crynswth am y cyfan, a chynnyrch am y stwff defnyddiol?

[ceribethlem]

Beth fi'n tueddu i neud yw dweud fod cynnrych yn yr adwaith (sef y product/s) ac mae cynnyrch defnyddiol (sef yr yield). Bydd rhaid i hwnna wneud y tro sbo.


Diolch i chi gyd am eich cymorth.

[huwwaters]

Dwi'n dallt be ma Ceri yn sôn amdano. Prosesau fel Haber, ie?

Ma ne adwaith gyda 2 cemegyn A a B. O dan gwahanol amodau fel y gwasgedd yn ystod y proses mae'n cynyddu effeithlonrwydd y proses. Felly chi'n cael cynnyrch ar ddiwedd y proses dim ots pa wasgedd, ond y fwyaf y gwasgedd yr uchaf yw'r yield].

O be dwi'n cofio o Cemeg TGAU, ildio oeddwn yn ei ddefnyddio.

[ceribethlem]

Dwi'n dallt be ma Ceri yn sôn amdano. Prosesau fel Haber, ie?

Ma ne adwaith gyda 2 cemegyn A a B. O dan gwahanol amodau fel y gwasgedd yn ystod y proses mae'n cynyddu effeithlonrwydd y proses. Felly chi'n cael cynnyrch ar ddiwedd y proses dim ots pa wasgedd, ond y fwyaf y gwasgedd yr uchaf yw'r yield].

O be dwi'n cofio o Cemeg TGAU, ildio oeddwn yn ei ddefnyddio.

Dim cweit, mae'r cwrs wedi newid nawr,ac mae cynildeb atom (atom economi) yn rhan o'r cwrs newydd, yn ogystal a chanran cynnyrch (percentage yield).
Felly mae'n rhaid gwahaniaethu'r yield o'r products ar eu cyfanrwydd. Er anghraifft os fydden yn gwneud halen:

asid hydroclorig + sodiwm hydrocsid --> sodiwm clorid (halen) + dwr

Mae sodiwm clorid a dwr yn gynnyrch (products), ond sodwim clorid yw'r cynnyrch defnyddiol (yr yield).
Yr unig ffordd o wahaniaethu fedrai weld yw cynnyrch am products a chynnyrch defnyddiol am yield.


Gyda'r enghraifft o'r broses Haber mae'n ddigon hawdd, y mwyaf yw'r gwasgedd y mwyaf yw'r cynnyrch. Mae'r broblem yn deillio o'r ffaith fod rhai adweithiau yn rhoi mwy nag un cynnyrch.