Ymadroddion sy mewn peryg o fynd ar goll

[ceribethlem]

"Hen un dwym yw hi" (menyw sy'n dwli ar selsig)

Dan ni yn y Gogledd yn deud 'Ma hon yn beth boeth'

Ryn ni yn y De yn gweid 'Ma hon 'co'n sielffo fatha mwnci ym Mhenrhiwceibr'

Pwy fath o ddeheuwr bydde'n gweud fatha?

[Kez]

"Hen un dwym yw hi" (menyw sy'n dwli ar selsig)

Dan ni yn y Gogledd yn deud 'Ma hon yn beth boeth'

Ryn ni yn y De yn gweid 'Ma hon 'co'n sielffo fatha mwnci ym Mhenrhiwceibr'

Pwy fath o ddeheuwr bydde'n gweud fatha?

Fi ond wi'm yn cofio cyfrannu hwnna

"Hen un dwym yw hi" (menyw sy'n dwli ar selsig)

Dan ni yn y Gogledd yn deud 'Ma hon yn beth boeth'

Ryn ni yn y De yn gweid 'Ma hon 'co'n sielffo fatha mwnci ym Mhenrhiwceibr'

Rwan, pe gallai rywyn egluro tarddiad honne...!

Ma'r tarddiad yn dod o waelod potel o fodca ond wi'n siwr bo rhywun yn rhywle'n ei weud e

[Kez]

Tri ymadrodd o’r ardaloedd glofäol:

Mae wedi wech arno fe – he’s lost his chance; he’s doomed

Tarddiad - pe bai glöwr yn cyrraedd y pwll glo ar ôl chwech o’r gloch y bore, bydda fe wedi colli’r lifft i fewn i grombil y ddaear, ac felly’n colli diwrnod o waith

Dim gobaith caneri – not a hope in Hell

Tarddiad - arferai’r glowyr fynd a chaneri i’r pwll gyda nhw i ‘tsieco’ os oedd nwy yn gollwng – os oedd y caneri’n trigo, ron nhw’n gwybod bod ‘na beryg yno.

Pidwch tyllu ym maddondai’r pwll – stop buggering about

Tarddiad - ar ddechrau’r ganrif ddiwethaf, roedd llawer o ‘gays’ yn gweithio ym Mhwll y Cambrian ym Mro Clydach ac dyna’r rhybudd a oedd ar arwydd y tu fas i’r pit bàths. Mae’r arwydd wreiddiol i’w gweld mewn arddangosfa ym Mharc Treftadaeth y Rhondda tan ddiwedd mis Gorffennaf, gyda llaw.

[Hogyn o Rachub]

Dim gobaith caneri – not a hope in Hell

Tarddiad - arferai’r glowyr fynd a chaneri i’r pwll gyda nhw i ‘tsieco’ os oedd nwy yn gollwng – os oedd y caneri’n trigo, ron nhw’n gwybod bod ‘na beryg yno.

Byddai'n gwneud sens i hwn ddod o'r ardal lofaol, ond dwi bron yn sicr fy mod i wedi clywed pobl yn y gogledd yn dweud hwn - o le ti di cael yr ystyron?

[Jon Bon Jela]

Dwi'n gobeithio bod rhywun am droi rownd a dweud eu bod nhw'n ei ddweud o hyd neu'n ei glywed o hyd ond un o fy hoff ymadroddion i (ac un o'r rhai enwocaf), nad ydw i'n ei glywed hanner cymaint ydi "ers oes pys". Yr unig bobl fedrai feddwl am sy'n ei ddweud yn lled-aml ydi Nain a fi fy hun.

Dwi'n clywed honna drwy'r amser. "Oes cathe" fydden i'n dueddol o ddweud (de-orllewin)

[Kez]

Dim gobaith caneri – not a hope in Hell

Tarddiad - arferai’r glowyr fynd a chaneri i’r pwll gyda nhw i ‘tsieco’ os oedd nwy yn gollwng – os oedd y caneri’n trigo, ron nhw’n gwybod bod ‘na beryg yno.

Byddai'n gwneud sens i hwn ddod o'r ardal lofaol, ond dwi bron yn sicr fy mod i wedi clywed pobl yn y gogledd yn dweud hwn - o le ti di cael yr ystyron?

Oddi wrth Danny Pwff Pwff yn y Red Cow Treorci flynydda'n nol - gofynnas i iddo fe un tro pan on nhw'n galw Pwff Pwff arno - a'r rheswm oedd am bo fe'n gwitho fel gyrrwr tren. Own i'n meddwl bo rheswm arall amdano ar y pryd ond nid felly y bu. Ta p'un i, oedd e'n lico egluro'r hanes y tu ol i hen wetiadau fan hyn fan draw. Dath e a llyfr bach ifi un diwrnod wedyn ac fi'n siwr taw rhyw deitl fel idiomau Cymraeg oedd arno. Er hynny, ifi yn cofio enw'r awdur am ryw reswm - Cyril P Cule o Bontarddulais. Llyfr difyr oedd e yn egluro'r ystyron y tu ol i ddywediadau ac idiomau ac hefyd yn rhoi enghreifftiau oddi ar lafar gwlad neu awduron da - nid llyfr oedd yn rhestr o ddywediadau a'u hystyron yn Sysnag. Efalla bod rhywun arall yn gwpod amdano ac yn gallu dy gyfeirio di ato - mae'n werth ei ddarllen.

[huwwaters]

Dim gobaith caneri – not a hope in Hell

Tarddiad - arferai’r glowyr fynd a chaneri i’r pwll gyda nhw i ‘tsieco’ os oedd nwy yn gollwng – os oedd y caneri’n trigo, ron nhw’n gwybod bod ‘na beryg yno.

Byddai'n gwneud sens i hwn ddod o'r ardal lofaol, ond dwi bron yn sicr fy mod i wedi clywed pobl yn y gogledd yn dweud hwn - o le ti di cael yr ystyron?

Pyllau glo yn y gogledd dwyrain, hefyd pobol yn cloddio am plwm a fetelau erill yn y gogledd.

[Kez]

Colli limpyn – colli tymer

Tarddiad - dyma ddywediad o ardal y chwareli; fi glwas i hwn gynta gan Iola o Ddeiniolen pan own i yn y coleg. Glwas i’r tarddiad y tu ôl iddo fe flynydda wedyn, pan own i’n byw yn 'Ceunant' rhwng Waunfawr a Llanrug - ac hynny oddi wrth Dafi Coc Braich Babi o Bontrug. Ma’n debyg taw cymreigiad o’r gair lynch –pin neu link-pin ne rwpath yw limpyn a theclyn a oedd yn dala trycs llawn llechi wrth ei gilydd oedd e. ‘Tasa’r lynch-pin yn dod yn rhydd ne’n torri, bysa hi’n achosi yffach o broblem!! Wi’m yn gwpod os oedd Dafi'n gwed y gwir ne’ beido ond fi welas i ei bidyn e yn y Black Boy, Caernarfon un tro, ac dodd e ddim yn gwed celwydd biti hwnna, felly ‘sda fi ddim rheswm idd’ i ama fe.

[Doctor Sanchez]

ac hynny oddi wrth Dafi Coc Braich Babi o Bontrug.

Ma gyno fo goc fatha braich bwtchar yn ddywediad Pen Llyn

[Nanog]

Beth am?

"Pob un a'i gryman"