gafodd, gath, gaeth, gas gæth

[sian]

Dw i wedi cael fy hunan mewn strach ar wefan arall ynglŷn â gwahanol ffyrdd o ddweud y gair "cafodd" mewn brawddeg fel "Cafodd John wyliau braf".
Beth fysech chi'n ddweud yn naturiol?:

1) Cafodd/gafodd John wyliau braf
2) Gath John wyliau braf
3) Gaeth John wyliau braf (gaeth yn odli gyda "maeth")
4) Gas John wyliau braf
5) Gæs John wyliau braf - (hynny yw sŵn e- fel sy yn ne ddwyrain Cymru)

Hefyd, o ba ardal y'ch chi'n dod, a oedd eich rhieni'n siarad Cymraeg â chi pan oeddech chi'n fach, ai wedi dysgu Cymraeg fel oedolyn ydych chi, ai mewn ysgol Gymraeg mewn ardal Saesneg fuoch chi?
Diolch!

[Mr Gasyth]

1) Cafodd/gafodd John wyliau braf
2) Gath John wyliau braf
3) Gaeth John wyliau braf (gaeth yn odli gyda "maeth")
4) Gas John wyliau braf
5) Gæs John wyliau braf - (hynny yw sŵn e- fel sy yn ne ddwyrain Cymru)

2) faswn i'n deud fel arfer, er mi faswn i'n defnyddio 1) hefyd.

Dwi o Ddyffryn Clwyd, o deulu Cymraeg ei iaith gyda'm rhieni hefyd wedi eu magu yn y gogledd-ddwyrain. Es i Ysgol 'Gymraeg' Clan Clwyd.

[Duw]

2) Gath ... dwi'n dweud (ardal Brynaman/Cwmllynfell). Er, bydden i byth yn sgrifennu hwnna - "cafodd" bydden yn tueddu defnyddio. Pawb (bron) yn y pentrefi yn siarad Cymraeg (wel, Cymraeg carreg calch beth bynnag). Es i Ysgol Gyfun Dyffryn Aman (ysgol Saesneg ar y pryd, er y rhan fwyaf o'r plant [tua 1500 ohonom] a'r athrawon yn siarad Cymraeg).

[Mali]

Gath neu gafodd mi faswn'n ddefnyddio, ac ychwanegu 'mi' o'i flaen o .
Cefais fy ngeni yn Nyffryn Clwyd , ac 'roedd y teulu i gyd yn siarad Cymraeg efo fi .Es i Ysgol Glan Clwyd ar adeg pan oedd bron iawn pawb yno'n siarad Cymraeg .

[Lorn]

Gath swn i'n ddeud hefyd

A fel 2 postiwr arall - Dyffryn Clwyd, aelwyd cyfrwng Cymraeg ond gyda teulu mam wedi colli'r iaith ers dwy cenedlaeth. Y teulu o'r ddau ochr yn dod o'r ardal.

A di bod i Ysgol Brynhyfryd

[Hedd Gwynfor]

2 ar lafar, 1 yn ysgrifenedig. Ardal Dyffryn Teifi o deulu Cymraeg.

[Y Fampir Hip Hop]

2) ar lafar pob tro, se'n ni'n defynddio 1) os oedd rhaid 'sgrifennu'r gair.

Teulu Cymraeg, o Gwm Tawe. Es i Ysgol Maesydderwen, oedd yn 'itha dwyieithog pryd dechreues i 'na, ond ma'r lle di Saesnegeiddio yn uffernol dros y cwpl o flynydde d'wetha.

[y mab afradlon]

5) Cas / Caes, ond mae rhyw rhan ohona'i am weud 'celws' hefyd a mae hynny'n swnio'n naturiol ddigon i fi ac yn cyfateb i elws, delws a gwnelws - rhy ddiog i ddysgu patrymau gwahanol falle

Mae 'nghymraeg yn hotspots llwyr o Gymraeg Ysgol, Cymraeg Dysgwyr De Ddwyrain Cymru (hy Cymraeg y llyfrau, wedi bod yn dysgu myfyrwyr), Cymraeg gan dadcu Casnewydd a Mamgu Glynarthen a dad Port Talbot. Sori - falle nag ydw i'n fawr o gymorth i ti!

[sian]

Sori - falle nag ydw i'n fawr o gymorth i ti!

Wyt - help mawr - mae'r atebion i gyd yn cadarnhau yn union beth oeddwn i'n feddwl.
Rhywun ofynnodd ar fforwm arall shwt oedd rhedeg y ferf "cefais/ces i, cefaist/cest ti" etc.
Atebodd rhywun bod "caeth e/hi" yn cael ei ddefnyddio. Atebais innau nad oeddwn i byth yn clywed neb yn dweud "caeth e/hi" (i odli â "llaeth") a, hyd y gwela i, does dim sôn amdano mewn gramadegau na llyfrau'n disgrifio iaith lafar - dim ond mewn llyfrau i ddysgwyr. Fy nghwestiwn i oedd pam dysgu rhywbeth i ddysgwyr os nad yw'n cael ei ddefnyddio go iawn?

Tybed ai pobl yn meddwl mai'r ffurf gywir am "cath" yw e? Fel mae pobl yn dweud "ath" ac yn ysgrifennu "aeth" efallai eu bod nhw'n meddwl eu bod nhw i fod i ddweud "cath" ac yn ysgrifennu "caeth" - dw i'n cofio gwneud hynny pan o'n i'n fach ond fe ges i fy nghywiro.

Efallai y galli di esbonio gan dy fod ti'n ymwneud â dysgwyr - ai rhan o "Cymraeg Byw" yw e?
Aeth y ddadl ymlaen i sôn am jips wedyn - falle wna i ddachre edefyn arall am hynny.

[Duw]

Sori, wrth ddarllen post y Mab, sylwes ein bod ni'n defnyddio geirie eraill hefyd:

Geles
Gelest
Gelodd
Gelon
Geloch
Gelon

Dyma aelodau llwyth Rhosaman (rhwng Brynaman a Chwmllynfell), neu "Plant Mari" fel rydym yn eu galw. Edrych i mi ei fod yn "Cael" + diwedd arferol berfau.