Barn Rod Richards ar S4C

[Shon]

Y biti yw fod mae nifer o bobl yn taro golwg ar S4C ac yn gwneud y cysylltiad rhwng trafferthion S4C a'i fod yn darlledu drwy'r iaith Gymraeg. Ond dim y ffaith mai drwy'r Gymraeg mae'r sianel yn gweithredu yw'r broblem, yn hytrach fod ei amserlen (heblaw am un neu ddau beth o nôd) yn llawn rhaglenni cachu does neb eisiau eu gwylio!

Mae'r sianel wedi bod yn piso arian i lawr y draen ers tua degawd nawr, dwi wedi gweithio i nifer o gwmniau allannol yn ystod y pymtheg mlynedd diwethaf ar ran S4C, a dwi wedi gweld llaw-gyntaf sut y mae'n mynd drwy eu dwylo fel dwr. Dwi'n dal i weithio i'r cyfryngau hyd heddiw ac yn dod ar draws nifer o'r cliques o hyd, does fawr ddim wedi newid. Mae'r rhan fwyaf o'r cyfryngis yn sicr eu bod yn creu perlau artistic o raglenni, a phan yn cyfuno gyda rhai eraill o'r run feddylfryd, yn dod i fyny gyda'r syniadau gwaethaf posib am raglenni...ac oherwydd pwy ydyn nhw, mae'r ffyliaid yn S4C yn taflu arian atynt.

Er fod BBC Cymru yn dibynnu tipyn ar gomisiynnu rhaglenni teledu a radio hefyd, mae ganddynt broses gomisiynnu trylwyr iawn, ac os oes yno raglen gwael yn cael ei darlledu mae ymateb y cyhoedd yn cael ei ystyried o ddifri bob tro cyn ei ail-gomisiynnu. Ond does y fath beth yn S4C, dros y blynyddoedd dwi wedi clywed straeon hunllefus am eu cyfarfodydd comisiynnu, o ysgrifennu siec o filoedd am gyfres heb hyd yn oed darllen y briff a'i gomisiynnu ar sail cryfder y teitl yn unig, i benderfynnu talu allan i gwmni cynhyrchu adnabyddus jest i arbed gorfod cael cyfarfod!

Mae'r sicrwydd ariannol mae S4C wedi ei fwynhau wedi creu awyrgylch o ymfodlondeb a diogrwydd ers canol y 90'au. Does dim creadigrwydd bellach, gyda'r run hen raglenni yn cael eu ail-gylchu drosodd a throsodd, mae'r holl beth yn 'stagnant', yn drewi o agweddau 'jobs for the boys' a'r teimlad fod nad oes neb yn trio'n rhy galed...gyn belled fod pawb yn cael eu siar o'r arian, dim ots be mae nhw'n ei gynhyrchu. Mae nepotistiaeth yn bla drwy'r gorfforaeth, a mae'n anodd uffernol (os nad amhosib) i waed newydd dorri drwodd...heb enwi neb, dwi'n cofio'r cwestiwn cyntaf a ofynnwyd i mi mewn 'meet & greet' yn 1997, daeth un o benaethiaid S4C atai, yn glên i gyd a holi "mab pwy ti felly?". Pan nes i egluro mai weldar oedd fy nhad a doedd gen i'r run cysylltiad teuluol i'r cyfryngau, mi ddywedodd "O! Esgusodwch fi" crychodd ei drwyn, gwneud gwyneb hull a cherdded ffwrdd...fasa Duw'n lladd i fory, dim gair o gelwydd! Mae 'na un neu dda o hogia iawn yn gweithio ym myd teledu Cymraeg, ond pobl fel yr uchod yw'r rhan helaeth o'r gweddill mae arnai ofn.

Mae o'n fy ngwylltio i does dim yn newid pan y fuasai newidiadau bach hawdd yn gwneud byd o wahaniaeth, mae taro cipolwg ar yr amserlen yn profi hyn, does dim wedi newid ers degawd! Mae nos Sadwrn yn llawn rygbi yn ystod yr oriau pwysicaf, gyda awran o Noson Lawen rhyngddynt a cyngerdd Eisteddfodol hên ar eu hôl - pwy ddiawl sydd yn mynd i wylio hynny prime time nos Sad. Swn i'n meddwl fod y rhan helaeth o gynulleidfa'r rygbi allan yn y tafarn beth bynnag. Dwi hefyd yn sylwi eu bod wedi ail-ddechrau dangos Jacpot eto bob amser te - dim ail-ddyfodi'r gyfres, ond ail-ddangos y gyfres wreiddiol o'r 90'au cynnar?!

Heblaw am chwaraeon ac un neu ddau ddrama fel Caerdydd, tydy S4C bellach yn cynhyrchu dim o werth i dargedu'r oedrannau 20 - 45 a mae hynny'n warth. Mae angen gweddnewid ar strategaeth a strwythur S4C o'r top i lawr, ond yn anffodus pwy sydd yn mynd i fod ddigon dewr i dorchi llewis cyn iddi fod yn rhy hwyr?

[Y_Bugail_Crefftus]

Diolch am ymateb yn gyntaf oll, atebion diddorol iawn. Faswn i'n hoffi gweld mwy o bobl o'r 'tu fas' yn dod i fewn i weithio am y sefydliad. H.y. pobl di-gymraeg sydd efo phrofiad amrhysiadwy yn gweithio am sefydliadau cyfryngol yn America/Lloegr ac ati. Efalle bydde hwn yn cael gwared o'r 'comfort zone' sydd ar hyn o bryd.

Y problem sydd gyda S4C ar hyn o bryd yw apelio at yr ieuenctid. Nhw yw dyfodol yr iaith gymraeg. Mae sianel teledu yn holl bwysig ar gyfer hynny. Dwi'n meddwl bod e'n syniad da i gynnal mwy o raglenni iaeth gymraeg ar yr iplayer bbc yn ogystal a pobl y cwm a moscito. Efalle bydde cynhyrchu rhai rhaglenni saesneg ei iaith ond efo thema cymraeg ar y sianel yn syniad da -galle'r bbc cynhyrchu rhain er enghraifft. Yn lle cael rwtsh fel big brother.

[Hogyn o Rachub]

Cytuno efo bron popeth o'r uchod. I fod yn deg ar S4C mae'r holl sianeli traddodiadol yn gweld y niferoedd sy'n gwylio eu holl raglenni yn gostwng - dyna'r oes sydd ohoni, ond mae 'na lot o bethau y gallai S4C wneud yn well. Dwi'n meddwl bod rhai o'r cyflogau a delir, er enghraifft, yn arswydus o uchel, yn enwedig i rai o'r actorion (yn enwedig Pobol y Cwm - sori, cheap shot, ond , wel ...).

I mi, problem fwyaf S4C heb amheuaeth ydi ei fod yn undonog. Rhwng saith a hanner 'di wyth bob nos mae'r un rhaglenni ymlaen yn ystod yr wythnos - 'sdim rhyfedd bod pobl yn bôrd. Wedi 7, rhaglen gylchgrawn oce, dim byd sbeshial, ond a oes ei angen bum gwaith? Newyddion, fedra i ddallt, ond mae Pobol y Cwm bum gwaith yr wythnos yn overload llwyr. Dydi o ddim oherwydd ei fod yn rhaglen gachu (opera sebon ydio wedi'r cwbl - maen nhw i gyd yn rybish yn fy marn i) fel y cyfryw, ond does dim mo'i hangen hi bum gwaith yr wythnos - siwr o fod fyddai teirgwaith, pedwar at a push, am hanner awr yn lle 25 munud bumgwaith yn iawn?

I fod yn deg eto, mae S4C wedi cynhyrchu dramâu, rhaglenni gwleidyddol a rhaglenni dogfen diddorol yn lled-ddiweddar (noder y 'lled') ac mae safon y sianel, dwi'n meddwl, yn well nag oedd hi ar ddechrau'r ganrif. Ond mae 'na fwlch mawr iawn o ran comedi (dwi'n licio Ista'nbwl yn ddiweddar - ond dydi o ddim yn glasur) a hefyd beth am raglen gwis dda? Fel y dywedwyd uchod, yn lle ailddarlledu cwisys poblogaidd beth am atgyfodi un?

Un rhaglen dda yn ddiweddar dwi'n meddwl oedd '40 Uchaf y Dywediadau' - syml, defnyddio fformat sy wedi bod yn llwyddiannus ar deledu Saesneg, ond wedi ei Gymreigio'n llwyddiannus (yn wahanol i raglenni eraill sy'n efelychu fformatau Saesneg ac sy'n naff - Cân i Gymru neu WawFfactor er enghraifft).

Mae 'na hefyd ormod o ailddarlledu ond i fod yn gwbl deg diffyg arian ydi hynny -er petai'r arian cyfredol yn cael ei ddefnyddio'n well gellid cynhyrchu mwy o raglenni.

Mae gan S4C broblemau, ond dydyn nhw ddim yn anorchfygol o gwbl. Y broblem ydi, fel y nodwyd uchod, y bodlonrwydd yn y sianel - dwnim os oes ewyllys yno i actiwli gwneud rhywbeth er lles y sianel yn hytrach na lles unigolion.

[Wylit, wylit Lywelyn]

Dylai Menna Machreth (hefyd Rod Richards a phob un aelod o maes-e!!) ddarllen dau baragraff di-flewyn-ar-dafod gan E G Williams- Rhagarweiniad i Hunangofiant Dave Datblygu- tud. 19 a 20. A oes angen dweud mwy
Cymryd y pi pi- a sgwennu rhywbeth difyr iawn mewn llyfr Cymraeg- hen ffrigyn bryd!!