Pwy sydd yn gofyn i mi dderbyn y gyfrifoldeb yma?
Ma na ddau fath o gyfrifoldeb. Y math amlyca ydi cyfrifoldeb ti yn ei dderbyn. Fel doctor yn edrych ar ol claf, prifathro dros ei ysgol, berson sydd yn edrych ar ol perthynas anabal neu blentyn ar ol ei anifal anwes (ac i atab rhesymeg Garnet mewn edefyn arall, dyna pam ma na gyfraith i amddiffyn anifeiliaid anwes, ti'n derbyn cyfrifoldeb drosty nhw)
Ma na gyfrifoldeb arall, un nad yw pobl yn 'volunteerio' i'w gymeryd. Y math amlyca ydi rhiant a plentyn. Does gan y rhiant ddim dewis, mae'n rhaid iddy nhw fod yn gyfrifol. Yn Ffrainc mae pob person yn gyfrifol (yn ol y gyfraith) am helpu allan mewn damwain.
Ydw i'n gyfrifol am goed a blodau hefyd? Gallaf weld ei bod yn deg i mi gymryd cyfrifoldeb tros bobl eraill - ond pam sy'n rhaid i mi fod yn gyfrifol am amddiffyn llygod a phryfed lludw? A ddyliwn i amddiffyn anifeiliaid oddi wrth eu gilydd?
Dim "amddiffyn" yw'r gair cywir yn y ddadl yma. Dwi wedi ei ddefnyddio fo ar gangymeriad achos nag oeddwn i'n gallu meddwl am air gwell. Does neb yn gofyn i chdi amddiffyn anifeiliaid, does gan neb ddyletswydd i amddiffyn neb, boed anifal neu berson, onibai fod o wedi derbyn y dyletswydd yno drwy swydd (e.e. plismon) Does na ddim dyletswydd arna i i amddiffyn merch sy'n cael ei taro gan ei gwr. Does na ddim dyletswydd arna i i achub bachgen sydd yn cael ei dreisio gan ei athro.
Be sy dan sylw ydi'r cyfrifoldeb o beidio bod yn greulon dy hun.
Mi fysa'n neis os fysa pobl yn gallu dibynnu ar ei egwyddorion i beidio bod yn greulon i anifeiliaid. I'r rhan fwya ohonom ni, mae'n egwyddorion yn ddigon. Ond gan fod yna leiafrif sydd ddim yn poeni am ei hegwyddorion mae angen y gyfraith i sicrhau lles anifeiliaid. Peth dynol ydi cyfraith, a ma'r term "hawliau" yn derm gyfreithiol. Mi ddylsa ni allu edrych ar ol gweddill y blaned ar ein hegwyddorion, ond gan fod rhai yn methu gwneud hynny, mae angen cyfraith a "hawliau" i'w sicrhau.
